Samenvatting thesis ‘Data Strategy Canvas’ –  DAMA NL
Het onderzoek van Jerrel den Harder richtte zich op het verbeteren van het ontwerp van datastrategieën voor verschillende organisatorische contexten. Dit heeft hij gedaan door het introduceren van een ‘Data Strategy Canvas’. Met dit canvas wil ik organisaties helpen om, ongeacht in welke context zij opereren, data strategisch te gebruiken om bij te dragen aan betere prestaties en concurrentievoordeel.

Download het Data Strategy Canvas
Het CANVAS kun je downloaden vanuit de DAMA NL webshop : https://dama-nl.org/winkel/

Methode
Om dit te bereiken begon ik met het identificeren van de belangrijkste uitdagingen waarmee organisaties worden geconfronteerd bij het ontwerpen van datastrategieën. Dit deed ik door middel van een online enquête onder data practitioners en onderzoekers. Vervolgens voerde ik een systematische literatuurstudie uit om bestaande kennis over datastrategieën te verzamelen. Met deze kennis ontwierp ik het eerste concept van het ‘Data Strategy Canvas’ dat verder werd verfijnd door middel van een focusgroep met data practitioners en onderzoekers uit de DAMA-werkgroep Data Strategy en werkgroep Research.

Het uiteindelijke ontwerp van het canvas werd gevalideerd door middel van interviews met Chief Data Officers (CDO’s) van verschillende organisaties. Deze interviews hielpen om de toepasbaarheid en effectiviteit van het canvas in de praktijk te beoordelen en om het canvas verder te verbeteren. Dit heeft geleid tot de definitieve versie van het canvas.

Uitkomst
Uit mijn onderzoek blijkt dat het ‘Data Strategy Canvas’ een gestructureerd maar flexibel raamwerk biedt, waarmee organisaties worden ondersteund bij het ontwerpen van datastrategieën die aansluiten op hun specifieke context. Het canvas begeleidt organisaties in het ontwikkelen van hun datastrategie door middel van het aangeven van componenten en vragen die zij moeten overwegen. Het ‘Data Strategy Canvas’ bestaat uit tien componenten die elk een essentiële rol vervullen in een datastrategie:

• Data Value: Hoe organisaties data benutten voor bedrijfsvoordelen en strategische doelstellingen.
• Data-Driven Culture: Het bevorderen van een data-centrische omgeving en data-gebaseerde besluitvorming.
• Data Resourcing and Change Management: Strategische toewijzing van middelen en aanpak van veranderingen.
• Data Management: Organiseren, beveiligen en analyseren van data voor betere besluitvorming.
• Data as a Product/Data as a Service: Creëren en beheren van gestandaardiseerde datasets en diensten.
• Data Governance and Governance Assurance: Naleving van kwaliteits- en toegankelijkheidsnormen voor data.
• Data Ethics and Legal Compliance: Voldoen aan ethische richtlijnen en wettelijke vereisten voor data.
• Data Sharing: Verwerven en delen van data over verschillende platforms en organisatorische grenzen.
• Data Platform Architecture: Infrastructuur en architectuur voor efficiënte dataverzameling en -opslag.
• Data Utilization: Gebruik van analytische tools en AI voor strategische zakelijke beslissingen.

In de praktijk starten CDO’s bij het ‘Data Strategy Canvas’ meestal vanuit de organisatoriedoelen waarbij de datastrategie gericht wordt op het creëren van waarde. Alle CDO’s benadrukten het belang van ‘Data Value’ als eerste focus zodat de datastrategie aansluit op de organisatiestrategie. De timing en aanpak voor een data-gedreven cultuur verschillen echter: sommigen beginnen direct met vertrouwen opbouwen bij belanghebbenden, terwijl anderen cultuur pas later prioriteit geven. Data governance wordt algemeen erkend als cruciaal, maar sommigen zien dit als een beginpunt, terwijl anderen het pas na data sharing en resourcing aanpakken. CDO’s zijn het erover eens dat technologie ondersteunend moet zijn en niet leidend, wat betekent dat deze pas later in de strategie geïntegreerd wordt. Ondanks variaties in volgorde, is er consensus over de noodzaak om de datastrategie te verbinden met de organisatiedoelen, met een gefaseerde en gestructureerde aanpak waarin governance en technologie ondersteunende rollen spelen.

Implicaties voor de praktijk
Voor kleinere organisaties of organisaties die net beginnen met het ontwerpen van hun datastrategie dient het canvas als een uitgebreid startpunt. Het biedt een gestructureerde aanpak om de belangrijkste componenten te identificeren en aan te pakken die nodig zijn voor een datastrategie. Het vereenvoudigt het proces door essentiële onderwerpen in één raamwerk te consolideren, waardoor organisaties belangrijke aspecten in hun datastrategie kunnen adresseren.

Voor grotere organisaties dient het canvas als tool om periodiek te evalueren of hun datastrategie blinde vlekken heeft. Het biedt een overzicht van alle essentiële onderwerpen die organisaties kunnen gebruiken om hun datastrategie systematisch te beoordelen. Door het canvas als diagnostisch hulpmiddel te gebruiken, kunnen deze organisaties verbeterpunten identificeren. Dit stelt hen in staat om hun datastrategie in de loop van de tijd te verfijnen en te verbeteren. Op deze manier ondersteunt het ‘Data Strategy Canvas’ niet alleen de initiële ontwikkeling van een datastrategie, maar speelt het ook een rol in het behouden van de relevantie en effectiviteit ervan naarmate de organisatie groeit en het datalandschap complexer wordt.

Beperkingen
Hoewel het canvas bruikbaar is in de praktijk, heeft het in de huidige vorm nog een aantal beperkingen. Het canvas kan niet volledig de complexiteiten aanpakken waarmee grotere organisaties worden geconfronteerd. Zij hebben namelijk vaak meer gespecialiseerde tools/kennis nodig.

Daarnaast is een belangrijke beperking dat het canvas geen duidelijke richtlijnen biedt over hoe de datastrategie moet worden afgestemd op de algemene organisatiestrategie. Gebruikers moeten deze verbindingen zelfstandig maken. Daarnaast ontbreken expliciete instructies over het integreren van de “mensen”-aspecten in de datastrategie, wat vereist dat gebruikers zelfstandig de benodigde menselijke middelen en vaardigheden beoordelen.

Ondanks deze beperkingen is het canvas nuttig voor het identificeren van gaps tussen de huidige staat en de gewenste toekomstige staat en het bepalen hoe deze gaps kunnen worden aangepakt. Het biedt een basis voor dataorganisatie, maar gebruikers moeten zich bewust zijn van de noodzaak om het canvas aan te vullen met meer gedetailleerde raamwerken of methodologieën die zijn afgestemd op hun specifieke behoeften.

Download het Data Strategy Canvas
Het CANVAS kun je downloaden vanuit de DAMA NL webshop : https://dama-nl.org/winkel/